Noktowizor to optoelektryczne, zaawansowane urządzenie, które umożliwia wykonywanie obserwacji przy słabym i szczątkowym oświetleniu. Pozwala także zachować orientację w terenie i określić swoją lokalizację w półmroku. Dzięki przetwornikom światła noktowizory wzmacniają kilka lub nawet kilkadziesiąt razy światło szczątkowe, dzięki czemu użytkownik otrzymuje obraz w świetle, które może zostać dostrzeżone przez ludzkie oko. Noktowizory świetnie sprawdzą się w nocy i w słabo oświetlonych pomieszczeniach. Do uzyskania obrazu w noktowizorze wystarczy jedynie naturalne światło gwiazd, księżyca lub szczątkowe sztuczne światło.
Obraz w noktowizorze zazwyczaj przekazywany jest w zielonej barwie. Wynika to z czułości ludzkiego narządu wzroku na ten właśnie kolor. W zielonym świetle oko jest w stanie dostrzec więcej szczegółów niż w jakiejkolwiek innej barwie. W dodatku przy dłuższej obserwacji kolor zielony nie jest aż tak bardzo męczący dla oczu.
Istnieją cztery generacje noktowizorów, choć w Polsce w zastosowaniu cywilnym dozwolone jest używanie I i II. W I generacji przy bezchmurnej nocy można dojrzeć obraz w odległości 100 metrów, w II zaś od 250 do 500 metrów. W celu wzmocnienia parametrów urządzenia można dopasować różnorodne akcesoria do noktowizorów jak na przykład iluminatory podczerwieni (diodowe lub laserowe). Dzięki takiemu urządzeniu, w przypadku noktowizora I generacji, można zwiększyć widoczność do 200 metrów. Emitery podczerwieni umożliwiają także używanie noktowizorów w praktycznie całkowitej ciemności. Generują promieniowanie podczerwone, które, choć niewidoczne dla ludzkiego oka, rozjaśnia cel widoczny w noktowizorze
